Την πλήρη αντίθεση τους στο σχέδιο της προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας Αγγελικής Κοτταρίδη να κηρύξει ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα Βέροιας αρχαιολογικό χώρο εξέφρασαν οι φορείς της πόλης σε εκδήλωση που διοργάνωσαν το περασμένο Σάββατο. Παρών ήταν ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, ο οποίος χαρακτήρισε «άκαιρο» το σχέδιο, ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Θανάσης Θεοχαρόπουλος, ο δήμαρχος της πόλης Κώστας Βοργιαζίδης, βουλευτές και πλήθος κόσμου.
Στη διάρκεια της ημερίδας, που πραγματοποιήθηκε στο Επιμελητήριο Ημαθίας, ακούστηκαν οι απόψεις φορέων και πολιτών, ενώ η κυρία Κοτταρίδη με τους συναδέλφους της υποστήριζαν ότι δεν θα υπάρξει κάποια σημαντική αλλαγή από την κήρυξη αυτή, αλλά ότι είναι αναγκαία για την προστασία των μνημείων. Ωστόσο τα επιχειρήματα δεν έπεισαν και οι φορείς εξέδωσαν ψήφισμα, με το οποίο δηλώνουν την πλήρη αντίθεσή τους.
Όλα άρχισαν στις αρχές Ιουνίου, όταν δημοσιοποιήθηκε στο δήμο Βέροιας έγγραφο του υπουργείου Πολιτισμού με το οποίο ενημερώνονται για την κίνηση της κυρίας Κοτταρίδη να προχωρήσει σε οριοθέτηση-αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου της πόλης της Βέροιας. Η εν λόγω αναοριοθέτηση περιλαμβάνει σχεδόν το σύνολο του πολεοδομικού συγκροτήματος του δήμου Βέροιας και μεγάλο τμήμα εκτός του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου.
Σύμφωνα με τους αντιδρώντες οι επιπτώσεις από μία τέτοια κίνηση είναι τεράστιες. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι σε ολόκληρη την πόλη της Βέροιας, ακόμη και σε σημεία που είναι βοσκοτόπια, δεν μπορεί να γίνει καμία εργασία, εάν δεν έχει εγκριθεί από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας. Ανάλογη έγκριση απαιτείται ακόμη και για την άσκηση γεωργίας ή κτηνοτροφίας, καθώς και για ξεριζωμό ή φύτευση δέντρων αλλά και εφαρμογή ή συντήρηση συστημάτων άρδευσης. Όπως αναφέρεται στο ψήφισμα, «η κήρυξη από το υπουργείο Πολιτισμού όλης της πόλης της Βέροιας και της πέριξ αυτής αγροτικής περιοχής ως αρχαιολογικού χώρου επιφέρει βίαιη απομείωση της αξίας κάθε ακίνητης περιουσίας και επιχειρηματικής επένδυσης λόγω περιορισμού των δυνατοτήτων χρήσης και συνεπώς την απαξίωσή τους αναποζημίωτα».
Κόντρα φορέων- αρχαιολογίας
Η ιστορία όμως δεν ξεκινά τώρα αλλά το 2012. Η Αγγελική Κοτταρίδη είχε τότε αποστείλει έγγραφο στο δήμο Βέροιας με το οποίο ενημέρωνε ότι προτίθεται να προβεί σε επανακήρυξη και ζητούσε τις απόψεις του δήμου το συντομότερο δυνατό. «Ο δήμος Βέροιας δεν έκανε καμιά ενέργεια και κατόπιν τούτου εργαστήκαμε επί τρία χρόνια, προκειμένου να φτάσουμε στην οριοθέτηση-αναοριοθέτηση. Από τη στιγμή που δεν απάντησαν στο έγγραφο εντός διμήνου, τεκμαίρεται η συμφωνία τους».
Για την υπόθεση του 2012, την οποία είχε χρεωθεί τότε ως αντιδήμαρχος, απαντά ο νυν δήμαρχος Βέροιας Κώστας Βοργιαζίδης. «Επρόκειτο για έγγραφο που αφορούσε τελείως άλλο ζήτημα. Δεν αφορούσε όλη την κήρυξη της Βέροιας σε αρχαιολογικό χώρο. Δεν υπήρχε λόγος να απαντήσουμε, καθώς αφορούσε 48 βυζαντινά και μεταβυζαντινά κτίρια εντός του αστικού ιστού, τα οποία προστατεύονται, ενώ ο τίτλος, το περιεχόμενο του κειμένου και ο συνημμένος έντυπος χάρτης δεν ταυτίζονται».
Ο δήμαρχος πιστεύει ότι υπηρεσιακά είναι τελειωμένη η υπόθεση, καθώς δεν υπάρχουν τα εργαλεία, για να σταματήσει την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων από την κίνηση αυτή. «Οποιαδήποτε τυχόν λύση θα μπορούσε να δοθεί μόνο πολιτικά». Πριν από λίγες εβδομάδες ο δήμαρχος αλλά και φορείς της Βέροιας επισκέφθηκαν τον υπουργό Πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά και εξέθεσαν το πρόβλημα, χωρίς όμως να λάβουν κάποια υπόσχεση. Πάντως έχει προγραμματιστεί και νέα συνάντηση του δημάρχου με τον υπουργό Πολιτισμού για την ερχόμενη Πέμπτη.
Ενδεικτικό της δυσκολίας συνεννόησης ανάμεσα στην αρχαιολόγο και στους παράγοντες της πόλης είναι το γεγονός ότι δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν ούτε καν σε μία κοινή ημερομηνία διοργάνωσης ημερίδας ενημέρωσης του κοινού. Έτσι το Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου η κυρία Κοτταρίδη προσκάλεσε τους παράγοντες, αλλά εκείνοι δεν παρέστησαν. Οι φορείς οργάνωσαν δική τους ημερίδα το Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου, στην οποία αναμενόταν να παραστεί η κυρία Κοτταρίδη, η οποία δεν κρύβει τη δυσφορία της για την απουσία τους από τη δική της ημερίδα. «Μου είναι αδιανόητο το ότι είπαν να μη γίνει εκείνη την ημέρα, γιατί κάποιοι ήθελαν να πάνε στον κ. Μητσοτάκη στη Θεσσαλονίκη. Μα κάθε μέρα έχει εκδηλώσεις σε κάποια άλλη πόλη».
Ο δήμαρχος Βέροιας πιστεύει ότι το βασικό πρόβλημα που θα προκύψει από την επανοριοθέτηση είναι οι καθυστερήσεις. «Ήδη υπάρχει πρόβλημα. Όλο το ιστορικό κέντρο της πόλης είναι αρχαιολογικός χώρος, κάτι που συνέβη χάρη σε προηγούμενους δημάρχους και σώθηκε η πόλη. Οι έλεγχοι καθυστερούν και να σας δώσω ένα παράδειγμα από το δήμο Βέροιας. Το 2015 θέλαμε να εντάξουμε στο ΕΣΠΑ ένα έργο αγροτικής οδοποιίας στα Ριζώματα, σε κηρυγμένη αρχαιολογική περιοχή. Το έργο ήταν ασφαλτόστρωση αγροτικού δρόμου. Η κυρία Κοτταρίδη ήταν αντίθετη και ήθελε έργο σκοπιμότητας. Τελικά γνωμοδότησε θετικά την τελευταία στιγμή, στο παρά πέντε του να χαθούν τα χρήματα, και το έργο δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί. Υποχώρησε, επειδή διαμαρτυρηθήκαμε πολύ έντονα. Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα. Πώς θα ανταποκριθεί στο φόρτο η υπηρεσία της, από τη στιγμή που υπάρχει δυσκολία ανταπόκρισης τώρα με το 10% της δουλειάς με την οποία αναμένεται να φορτωθεί η υπηρεσία μετά την αναοριοθέτηση;».
“Γίνεται για καλό”
Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αγγελική Κοτταρίδη από την πλευρά της θεωρεί ότι η κίνησή της αυτή πρόκειται να απλοποιήσει τις διαδικασίες και όχι να τις δυσχεράνει. «Η Βέροια έχει 103 κηρύξεις. 103 ΦΕΚ. Για κάθε αίτηση είμαστε υποχρεωμένοι να αναζητούμε σε ποιο από όλα υπάγεται ο ενδιαφερόμενος. Πολλές φορές, με την πολυνομία και την πολυπλοκότητα, οι πολίτες έρχονται με λάθος στοιχεία. Πρόκειται απλώς για μία ενοποίηση της κατάστασης, για να είναι ενημερωμένοι οι πολίτες, να γνωρίζουν από την αρχή ότι, πριν να αρχίσουν οτιδήποτε, πρέπει να περάσουν από εμάς». Ακόμη η κυρία Κοτταρίδη απορρίπτει όλες τις αιτιάσεις περί έλλειψης προσωπικού και ισχυρίζεται ότι η υπηρεσία της είναι σε θέση σε εύλογο χρόνο να διεκπεραιώσει όλες τις υποθέσεις και ότι ο χρόνος αυτός με την εφαρμογή της αναοριοθέτησης αναμένεται να μειωθεί ακόμη περισσότερο. «Ο νόμος ορίζει την προθεσμία των δύο μηνών, για να διεκπεραιώσει η υπηρεσία την υπόθεση. Είμαστε εμπρόθεσμοι. Επιμένω ότι με την αναοριοθέτηση οι πολίτες θα έρχονται πιο ενημερωμένοι και έτοιμοι, με πιο πλήρεις φακέλους και θα μειωθεί η δουλειά μας, δεν θα αυξηθεί. Έχουμε τέσσερις αρχαιολόγους και μία αρχιτέκτονα, είμαστε καλυμμένοι». Είναι γνωστό πάντως στους παροικούντας εις Βέροιαν ότι η κυρία Κοτταρίδη ζητά την πρόσληψη μόνο συντηρητών αρχαιοτήτων και όχι προσωπικό άλλης ειδικότητας.
Ωστόσο ο δήμαρχος Βέροιας Κώστας Βοργιαζίδης ισχυρίζεται ότι ήδη υπάρχουν καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση υποθέσεων με την Εφορεία Αρχαιοτήτων. «Για μία άδεια καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος απαιτείται διάστημα δύο μηνών. Φανταστείτε να προστεθεί και ο τεράστιος αυτός όγκος εργασίας».
“Τιμή για τη Βέροια”
Για τους παράγοντες της πόλης το ζήτημα της γνωμοδότησης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας για κάθε αγροτική εργασία σε κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο, όπως φύτευση ή ξεριζωμός δέντρων, αναμένεται να προκαλέσει πολύ μεγάλα προβλήματα στο νομό. «Τα δέντρα μας ξεριζώνονται κάθε δέκα-δεκαπέντε χρόνια, άρα ό,τι υπήρχε θα είχε ήδη βρεθεί», λένε αγρότες, χαρακτηρίζοντας παράλογη την απαίτηση να παρίστανται εκπρόσωποι της Εφορείας στις διαδικασίες αυτές. Υπενθυμίζουν επίσης ότι από τα δέντρα που ξεριζώνονται ζεσταίνονται άνθρωποι, οι οποίοι δεν έχουν την ευχέρεια να ζεσταθούν με άλλον τρόπο.
Ο νόμος πάντως είναι με την πλευρά της προϊσταμένης, δίνοντάς της κάθε ελευθερία στις κινήσεις. «Είμαι υπάλληλος, η δουλειά μου είναι να προστατεύω τα αρχαία και να συμπεριφέρομαι με τον ίδιο τρόπο σε όλους τους πολίτες. Οι φορείς γκρινιάζουν, επειδή πρέπει να γίνεται έλεγχος. Στην περίπτωση αυτή έχουμε μία σύγκρουση -αν έχουμε- του δημοσίου αγαθού με το ιδιωτικό συμφέρον. Η διοίκηση οφείλει να εφαρμόζει τους νόμους. Αν δεν γνωστοποιήσουμε εμείς -και η αναοριοθέτηση αυτό είναι, μία γνωστοποίηση στους πολίτες- ότι υπάρχουν αρχαιότητες σε κάποιον χώρο, ο πολίτης θα έχει δίκιο να διαμαρτύρεται, εάν βρει δυσχέρειες στην αξιοποίηση της περιουσίας του. Το ξέρετε ότι, εάν δεν κάνουμε σωστά τη δουλειά μας, οι πολίτες μπορούν να διαμαρτυρηθούν στο Συμβούλιο της Επικρατείας; Να σας πω επίσης ότι η κήρυξη και η αναοριοθέτηση βοηθά το δήμο να ζητήσει ένταξη σε προγράμματα αναπλάσεων».
Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ημαθίας Νίκος Ουσουλτζόγλου πιστεύει ότι η προϊσταμένη θα έπρεπε να λάβει υπόψη της τις επιπτώσεις για τους πολίτες. «Απ’ ό,τι έχει δείξει η εμπειρία, όταν επεμβαίνει η Αρχαιολογία, υπάρχουν καθυστερήσεις, δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει ένα έργο σε προβλεπόμενες χρονικές περιόδους. Εγώ ο ίδιος έχω ένα ακίνητο, από το οποίο μου στέρησαν πριν από 20 χρόνια τη χρήση γης. Είναι ένα χωράφι 45 στρεμμάτων στο βουνό, όπου σκόπευα να φτιάξω εργοστάσιο. Αναγκάστηκα κατόπιν δικής τους υπόδειξης να χτίσω αλλού ξοδεύοντας πολύ περισσότερα χρήματα, ενώ η αποζημίωση γι’ αυτό είναι 1.000 ευρώ το χρόνο από το κράτος. Σκεφτείτε όμως ότι δεν έχει γίνει σε αυτά τα 20 χρόνια η παραμικρή εργασία ανασκαφής στο χωράφι μου. Ήδη υπάρχουν πολλά προβλήματα μέσα στο ιστορικό κέντρο της Βέροιας. Σε πολλές περιπτώσεις δεν δίνονται άδειες για ερκοντίσιον ή τέντες».
Η Αγγελική Κοτταρίδη απορρίπτει την αιτίαση ότι πρόκειται «για όλη την πόλη». «Δεν είναι έτσι», μας λέει με έμφαση, αλλά σε ανάρτηση της στο facebook παραδέχεται ότι η πρόθεσή της από το 2012 είναι η κήρυξη ολόκληρου του πολεοδομικού συγκροτήματος της Βέροιας. «Η Βέροια αξίζει την τιμή να είναι κηρυγμένη αρχαιολογική πόλη όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη», λέει η κυρία Κοτταρίδη. Το αποτέλεσμα και «η τιμή» θα φανούν σύντομα.
Πηγή: http://www.makthes.gr/news/GR/reportage_S/reportage_C/Anastatosi_sti_Beroia_logo_arhaiologias
