Κλειώ Φανουράκη: «Η κρίση έχει γίνει επικίνδυνα δεδομένη»

Είναι νέα, όμορφη, προσφάτως έγινε μητέρα και προτιμά να κοιτάζει το ποτήρι μισογεμάτο, όπως συμβαίνει με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της, «Ξα μου», που σε κερδίζει με την πηγαία αθωότητά της. Το «Ξα μου» (κρητική έκφραση που μπορεί να αποδοθεί και ως «άσ’ το πάνω μου») μιλά για την αλλαγή επαγγελματικού προσανατολισμού του Τζώνη (Γιώργος Χωραφάς), απολυμένου διευθυντή ξενοδοχείου στην Κρήτη ο οποίος βρίσκει τον εαυτό του στη φύση του νησιού.

Προγραμματισμένη να μας κάνει να αισθανθούμε όμορφα, η ταινία το πετυχαίνει, κάτι που φάνηκε στην προβολή της στο περυσινό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Επίσης, περιέχει έναν ερασιτέχνη ηθοποιό, τον Γιώργη Σμπώκο, τόσο γνήσιο παίζοντας τον εαυτό του, έναν κρητικό αγρότη, που μπορεί να κερδίσει ακόμα και τον πιο αυστηρό θεατή.

«Ασ’ το πάνω μου. Στην εξουσία μου. Δικό μου θέμα τι θα κάνω. “… τσ’ εξάς μου και δεν είμαι πλιο, δεν είμαι πλιο δική μου”, λέει η Αρετούσα στον “Ερωτόκριτο” του Κορνάρου. Στην καθομιλουμένη έχει μια δόση από μπέσα, φιλότιμο κι αυτή την “προσωπική ιδιότυπη επανάσταση” κατά τον στίχο του Αλκίνοου Ιωαννίδη. Στις καθημερινές ρωγμές της αβεβαιότητας που βιώνουμε, το να ξαναπάρει ο καθένας μας τον εαυτό του στα χέρια… του είναι ζήτημα πολιτικής, ατομικής ευθύνης. Η φράση Ξα μου για μένα αποδίδει, μέσα από τη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας, τη σύνδεση με τον εσωτερικό μας εαυτό και την επείγουσα ανάγκη η σύνδεση αυτή να επικοινωνηθεί καίρια στο κατάλληλο κοινωνικό σύνολο».

«Η συνύπαρξη του κεντρικού χαρακτήρα Τζώνη με ανθρώπους της γης και του πρωτογενούς τομέα έδωσε σε όλα τα στάδια της δημιουργίας και των γυρισμάτων έναν μοναδικό βιωματικό χαρακτήρα και πολλές ενδιαφέρουσες  τεχνικές στη σκηνοθεσία και στην τελική μορφή του σεναρίου. Τα γυρίσματα, εν πλω, ανάμεσα σε κατσίκια, μέσα στο σπήλιο, κάτω από τα αμπέλια, με  καύσωνα και capital controls, παρέα με τις αγέρωχες παρουσίες ηθοποιών και συντελεστών – συνδημιουργών».

«Τις συνέπειες της κρίσης βιώνουμε όλοι μας. Σοβαρά; Ναι και τον Δημήτρη τον απέλυσαν ξαφνικά, χωρίς καμία προειδοποίηση. Πόσω χρονώ; 56; Και την Αρτεμη; Πόσω χρονώ; 42; Η Λένα έφυγε για Γερμανία; Πόσω χρονώ; 30; Ο Γιάννης, ετών 16, σχεδιάζει να φύγει από τη χώρα. Εχουμε συμβιβαστεί με αυτή την επανάληψη και η κρίση έχει γίνει επικίνδυνα δεδομένη. Το “Ξα μου” πιάνει το νήμα από την πλευρά των πιθανών λύσεων, δίχως σε καμία περίπτωση να δίνει τη λύση. Στην Ελλάδα ίσως περάσαμε άτσαλα από τα αμπέλια της γιαγιάς μας σε μια εποχή “Λύκου της Wall Street” και κάπου στην πορεία έχουμε χάσει την ουσιαστική σύνδεσή μας με το “Γιατί στην Ελλάδα τώρα;”».

«Η καρέκλα του σκηνοθέτη σε πρώτη μεγάλου μήκους στην Ελλάδα σήμερα είναι ένα ντοκιμαντέρ για τον μύθο της καρέκλας του σκηνοθέτη! Εγρήγορση, πρόβες, συζητήσεις, προβληματισμοί, συνεχής αναζήτηση απαντήσεων για τα πάντα, χορογραφία κινήσεων, ανθρώπων, ηθοποιών, με τους περιορισμούς μιας low budget ταινίας. Αισθάνομαι ευγνώμων που στην πρώτη μου μεγάλου μήκους ταινία έχω την τιμή να συνεργάζομαι με καταξιωμένους επαγγελματίες από τον χώρο του κινηματογράφου, της μουσικής και του θεάτρου που θαυμάζω και εκτιμώ και οι οποίοι, ένας προς έναν, συνετέλεσαν δημιουργικά στην ταινία».

«Η Κρήτη είναι ένα φυσικό πλατό, γεμάτο παραδόσεις και αντιθέσεις. Σαν οι διαφορετικές νοοτροπίες των κατοίκων του νησιού να ακολουθούν τις άρσεις και τις υφέσεις του γεωφυσικού περιβάλλοντος. Η Κρήτη, όπως και τα περισσότερα νησιά, τιτλοφορείται ως “τουριστική”. Πίσω από τις ταμπέλες υπάρχουν αρχέγονες συνδέσεις με την ιστορία και τον πολιτισμό. Τις συνδέσεις αυτές στη χώρα μας συχνά τις σνομπάρουμε ή τις αγνοούμε. Στο “Ξα μου” μπαίνουμε στη “μέσα” Κρήτη, του βουνού, της πεδιάδας, κοντά στις ψυχές των ανθρώπων που μπορούν να σε κάνουν να χαθείς ανάμεσα στον μύθο και στην πραγματικότητα ενώ απλώς πηγαίνεις για μεσημεριανό σε μετόχι ή μητάτο».

«Αγάπη. Θεατρολογία – θέατρο/δράμα στην εκπαίδευση. Κινηματογράφος. Ψηφιακές τεχνολογίες. Έρευνα. Θεωρία. Πράξη. Αυθεντικές στιγμές. Φοιτητές που ψάχνονται, διαβάζουν, ερευνούν, πηγαίνουν θέατρο, βλέπουν ταινίες και στους οποίους δίνεις ένα ερέθισμα να πάνε τη σκέψη και την έρευνά τους παρακάτω. Έχω διδάξει για οκτώ χρόνια τα μαθήματα της Διδακτικής του Θεάτρου στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών όπου και έκανα τη διατριβή μου, τα τελευταία δύο χρόνια διδάσκω στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα “Θεατρικές Σπουδές” του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου την ενότητα της Θεατρικής αγωγής και έχω κάνει ποικίλα εργαστήρια για την επιμόρφωση θεατρολόγων κ.ά.».

«Έχει μια δύναμη ψυχής αξεπέραστη και μια απύθμενη ενέργεια που σε κάνει να αναρωτιέσαι διαρκώς για τη νεότητα του. Η αφοσίωση και η πολυεπίπεδη προσέγγιση του στον ρόλο του Τζώνη, η διεισδυτική μελέτη του σεναρίου, η παντοτινή ετοιμότητά του για καθετί απρόοπτο, οι συζητήσεις μας για κάθε λεπτομέρεια, η λεπτότητα με την οποία συνεργάστηκε με τους μη ηθοποιούς, το ότι με πίστεψε και αφέθηκε στο έργο μου, το ότι δεν γκρίνιαξε ούτε για δευτερόλεπτο παρ’ όλες τις αντίξοες συνθήκες γυρίσματος, το ότι αγκάλιαζε με χαρά καθημερινά όλη την ομάδα τον φέρουν στη σφαίρα του μαγικού. Αλλά δεν παύει ούτε για μια στιγμή να μην είναι γήινος, εσωτερικός και ταλαντούχος».

«Η ταινία προτείνει ελπίδα και σε βγάζει στο φως. Για να βγεις εκεί πρέπει να ξορκίσεις το σκοτάδι. Έχουμε ανάγκη, μέσα από την τέχνη, να πάμε ένα βήμα παρακάτω από την τωρινή πραγματικότητα. Όχι σε μια ιδεατή πραγματικότητα. Σε έναν διάλογο με πράγματα που έχουμε και ίσως δεν εκτιμάμε. Ως χώρα, ως προσωπικότητες, ως πολίτες. Οι άνθρωποι εκεί… στο βουνό αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Δεν χάνουν όμως το χιούμορ και την ελπίδα τους. Και όταν είσαι δίπλα τους ο χρόνος σταματάει, ανάμεσα στις αφηγήσεις και στα κεράσματα. Σου δίνουν δύναμη και ενέργεια για να συνεχίσεις. Και σου ξαναθυμίζουν τις γιορτινές τελετουργίες της καθημερινότητας και τις σιωπές».

«Εκεί που πηγαίνεις για ρεπεράζ και ψάχνεις για αμπέλια, πέφτεις πάνω στο θεριό… Γιώργη Σμπώκο και οι γραφές του Καζαντζάκη παίρνουν σάρκα και οστά. Μιλήσαμε ώρες, είχα γράψει ήδη τον ρόλο του προτού τον γνωρίσω. Είχα ήδη σκεφθεί έναν ηθοποιό. Όσο μίλαγε και μας έκανε περιήγηση στον Άγιο Θωμά τόσο επιβεβαίωνα μέσα μου ότι αυτός είναι. Αξέχαστη εμπειρία στο μετόχι του με τον διευθυντή φωτογραφίας Θωμά Βαρβία, να κάνουμε πρόβες “τα λόγια του” και να συζητάμε για τις διεργασίες της κινηματογράφησης. Ανεπανάληπτος. Πηγαίος. Αυθεντικός. Η σκηνοθετική στόχευση στο “Ξα μου” στηρίχθηκε σε αυτόν τον αστάθμητο παράγοντα εναρμόνισης επαγγελματιών και μη ηθοποιών, παίζοντας με τους συγκεκριμένους κώδικες υποκριτικής που αγαπώ».

Σύνδεσμοι για την ταινία:

www.xamou.gr

https://www.youtube.com/watch?v=fjonA1oHVSg

https://www.facebook.com/xamouthemovie/

 

[email protected]

 

Συνέντευξη: Ζουμπουλάκης Γιάννης

Πηγή: www.tovima.gr/culture/article/?aid=886224