Με ειρωνική διάθεση αντιμετώπισε τη Σύνοδο του Νότου που συγκάλεσε ο Αλέξης Τσίπρας στην Αθήνα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Την ώρα που προσερχόταν στο Eurogroup δημοσιογράφος του ζήτησε να σχολιάσει τη Σύνοδο. Εκείνος τότε χαρακτήρισε τη Σύνοδο ως συνάντηση σοσιαλιστών ηγετών και αμέσως πρόσθεσε: «Όταν οι σοσιαλιστές ηγέτες συναντιούνται, συνήθως, δεν προκύπτει κάτι έξυπνο».
Η ελληνική κυβέρνηση πάντως έχει αυξημένες προσδοκίες από τη Σύνοδο των Μεσογειακών Χωρών της Ε.Ε., που ξεκίνησε το μεσημέρι στο Ζάππειο με τη συμμετοχή των ηγετών της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Κύπρου, της Μάλτας και εκπροσώπου της κυβέρνησης της Ισπανίας.
Ο Αλέξης Τσίπρας υποδέχτηκε τους Ευρωπαίους ηγέτες που φθάνουν διαδοχικά στο Ζάππειο Μέγαρο, για τις εργασίες της Συνόδου των Μεσογειακών χωρών της ΕΕ, η οποία ξεκίνησε με την άφιξη του προέδρου της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ και του πρωθυπουργού της Ιταλίας, Ματέο Ρέντσι.
Πρώτος έφτασε ο εκπρόσωπος του υπηρεσιακού πρωθυπουργού της Ισπανίας Μαριάνο Ραχόι, Φερνάρντο Εγκιδάθου, αναπληρωτής υπουργός ΕΕ της Ισπανίας, ακολούθησε ο πρωθυπουργός της Μάλτας, Τζόζεφ Μουσκάτ, και στη συνέχεια έφθασαν στο Ζάππειο ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης.
Το Μέγαρο Μαξίμου θεωρεί ότι και μόνο η παρουσία πέντε ηγετών χωρών συνιστά ενίσχυση της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ στέλνει και μήνυμα στις Βρυξέλλες για την ανάγκη αλλαγών στην Οικονομία, το Προσφυγικό-Μεταναστευτικό και την Ασφάλεια, που είναι και τα θέματα της ατζέντας.
Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση φιλοδοξεί η συνεργασία των Μεσογειακών Χωρών της ΕΕ να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά.
Κυβερνητικές πηγές έδιναν το ευρύτερο πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνεται η Σύνοδος, στον απόηχο του δημοψηφίσματος στην Βρετανία και την άτυπη Σύνοδο Κορυφής των 27 στην Μπρατισλάβα της Σλοβακίας. Στόχος της σημερινής Συνόδου είναι να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός νέου οράματος για την Ε.Ε., προκειμένου αυτή να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις κοινές προκλήσεις, ιδιαίτερα στους τομείς της οικονομίας, την μετανάστευσης και της ασφάλειας.
Οι ίδιες πηγές εξηγούσαν ότι δεν πρόκειται για τη διαμόρφωση ενός «μετώπου του Νότου» ή της ευρωπαϊκής περιφέρειας σε αντιπαράθεση με τον Βορρά και τον «πυρήνα» της Ε.Ε., αφού άλλωστε συμπεριλαμβάνει ιδρυτικά κράτη-μέλη, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, που ταυτοχρόνως ανήκουν και στο Νότο και στον Βορρά, συμμετέχουν στον σκληρό πυρήνα της Ε.Ε. ενισχύοντας έτσι την επιρροή της Συνόδου αυτής. Επίσης δεν αποτελεί ένα κλειστό πολιτικό κλαμπ σοσιαλιστικών ή αριστερών κυβερνήσεων αλλά συμπεριλαμβάνει δυνάμεις από την Αριστερά ως την Κεντροδεξιά.
Σε άρθρο της η εφημερίδα Die Welt έδινε πάντως μία διαφορετική οπτική: «Πρόκειται για την κήρυξη πολέμου στην πολιτική της λιτότητας στης Ευρώπη. Η μίνι σύνοδος κορυφής δεν είναι μια συνάντηση για ανταλλαγή απόψεων, αλλά μια συνάντηση για την οποία η καγκελάριος Μέρκελ πρέπει να τρέμει… Οι χώρες του «Club Med» φαίνεται πως έχουν απάντηση στα προβλήματα της Ευρώπης: λιγότερη λιτότητα, περισσότερη αλληλεγγύη, περισσότερη συνευθύνη. Θέλουν περισσότερη Ευρώπη. Η εφημερίδα εκτιμά ακόμη ότι «Οι ισορροπίες στην Ευρώπη μετατοπίζονται. Διαμορφώνονται νέες συμμαχίες. Η Γαλλία αναζητά άλλους εταίρους. Η σύνοδος κορυφής της Αθήνας είναι μόνο μια πρόγευση».
Δεν θέλουμε να διχάσουμε την Ευρώπη, διακηρύσσουν οι ηγέτες του Νότου
Σε θετικό κλίμα και προς την κατεύθυνση της διαμόρφωσης μιας κοινής γραμμής μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού νότου για τα μείζονα ζητήματα που απασχολούν την Ευρώπη, ολοκληρώθηκε το απόγευμα της Παρασκευής η Σύνοδος του Νότου.
Επί τάπητος τέθηκαν τα ζητήματα της οικονομίας, της ασφάλειας και της μετανάστευσης. Εν συνεχεία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες που αποδέχθηκαν την πρόσκληση του Έλληνα πρωθυπουργού και μετείχαν στη Σύνοδο, έκαναν κοινές δηλώσεις στο Ζάππειο.
Τσίπρας: Δεν είμαστε πρωτοβουλία ομαδοποίησης ή διχασμού της Ευρώπης
Ανοίγοντας τις κοινές δηλώσεις, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, μεταξύ άλλων, επισήμανε:
«Η παρουσία μας εδώ ενισχύει την κοινή μας βούληση να συμβάλουμε στο διάλογο για το μέλλον της Ευρώπης, που πρέπει να οδηγήσει σε ένα νέο όραμα για την Ευρώπη που έχουμε ανάγκη. Πρέπει η Ευρώπη να ξαναεμπνεύσει τους λαούς της. Όχι μόνο με ευχές, Πρέπει να πάρουμε μέτρα για τη βελτίωση της ζωής της πολιτών της».
Και συνέχισε: «Χρειάζονται μέτρα που θα ενισχύουν την ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών, την ανάπτυξη και την απασχόληση. Χρειαζόμαστε διπλωματικές πρωτοβουλίες. Ανθρώπινη διαχείριση των προσφυγικών ροών και αλληλεγγύη. Το μέλλον της Ευρώπης διακυβεύεται σήμερα στη Μεσόγειο, όπως είπε σήμερα ο πρόεδρος Ολάντ. Δεν είμαστε, ούτε επιθυμούμε να γίνουμε άλλη μια πρωτοβουλία ομαδοποίησης ή διχασμού της Ευρώπης. Είμαστε μια πρωτοβουλία διαλόγου, που στόχο έχει να προβάλλει την ανάγκη της ενότητας, που περνάει μέσα από τη σύγκλιση και την καταπολέμηση των ανισοτήτων. Καταλήξαμε σε ένα κοινό κείμενο, τη διακήρυξη της Αθήνας. Περιλαμβάνει τις θέσεις μας. Η επόμενη συνάντηση θα γίνει στην Πορτογαλία. Από τη μια άκρη της Μεσογείου στην άλλη. Με την παρουσία μας και με τη συνεννόησή μας θέλουμε να μπολιάσουμε τον διάλογο για μια καλύτερη Ευρώπη, που θα εμπνεύσει ξανά τους Ευρωπαίους».
Ολάντ: Θα έχουμε κοινές προτάσεις στην Μπρατισλάβα
Τον λόγο πήρε στη συνέχεια ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ.
Όπως σημείωσε: «Οι χώρες της Μεσογείου αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο όνομα της Ευρώπης, κυρίως στο μεταναστευτικό και την οικονομία. Αποφασίσαμε από κοινού στην Μπρατισλάβα να πούμε τις προτάσεις μας για την Ευρώπη. Να μπορέσουμε, στο μέτρο του δυνατού, να χαράξουμε πολιτικές συνοχής και να στείλουμε μήνυμα πολιτισμού, κατανόησης σε σχέση με τα δεινά που αντιμετωπίζουν οι λαοί που είναι κοντά μας. Χρειαζόμαστε αναπτυξιακό πρόγραμμα. Χαράξαμε στόχους, και είναι σημαντικό μετά το Brexit να στείλουμε μήνυμα συνοχής».
Αναστασιάδης: Η Ευρώπη χρειάζεται νέο προσανατολισμό
Ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, επισήμανε την κρισιμότητα της στιγμής που έγινε η Σύνοδος. «Χρειαζόμαστε νέο προσανατολισμό στην Ευρώπη. Τα αποτελέσματα της συνόδου θα συμβάλουν εποικοδομητικά στο μέλλον της Ευρώπης. Οι χώρες της Μεσογείου μπορούν να συνεισφέρουν τα μέγιστα στο διάλογο για το μέλλον της Ευρώπης. Η σημερινή σύνοδος δεν αποτελεί προσπάθεια ομαδοποιήσεων εντός της ΕΕ, κάτι ανάλογο θα αποτελούσε τη χείριστη συνεισφορά. Είναι η ώρα να λάβουμε μέτρα που θα αντιμετωπίζουν τα αίτια της αποξένωσης που ζουν οι πολίτες μας. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις στην ασφάλεια, το μεταναστευτικό. Λαμβάνοντας υπόψη τους προβληματισμούς που ετέθησαν σήμερα, είμαι βέβαιος ότι θα αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις».
Ρέντσι: Αναγκαία η επιστροφή στην κοινωνική Ευρώπη
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι τόνισε: «Η πραγματική πρόκληση αυτής της συνάντησης που μας πρότεινε ο Αλέξης Τσίπρας, είναι να σκιαγραφήσουμε το μέλλον μας στη σύνοδο της Μπρατισλάβας. Είναι βέβαιο ότι η Ευρώπη μπορεί να φτάσει στον καλύτερό της εαυτό. Η Ευρώπη δεν μπορεί να συνεχίσει να απαριθμεί κανόνες και λιτότητα. Η αυριανή Ευρώπη πρέπει να είναι κοινωνική Ευρώπη, της ομορφιάς. Η διακήρυξη της Αθήνας είναι σημαντική, δημιουργεί προστιθέμενη αξία στην αυριανή Ευρώπη. Οι Αμερικανοί μιλούν την ήπια δύναμη και η Ευρώπη είναι αυτό. Η αυριανή Ευρώπη μπορεί να μοιάσει στον “καλό και αγαθό” της Αρχαίας Ελλάδας, βασιζόμενη στις μεγάλες αξίες που μας εμπνέουν και όχι στη γραφειοκρατία και τους τεχνικισμούς».
Αντόνιο Κόστα: Να δεχθούμε πρόσφυγες με αλληλέγγυο τρόπο
Ο Πορτογάλος πρωθυπουργός, Αντόνιο Κόστα, σημείωσε με τη σειρά του: «Προσήλθαμε στην Αθήνα, για να απαντήσουμε στις ανησυχίες των πολιτών μας. Να δούμε τις σχέσεις μας την Αφρική. Θα πρέπει να υποστηρίξουμε την αφρικανική ήπειρο. Να υποστηρίξουμε τα ευρωπαϊκά σύνορα. Πιστεύουμε στις καταμερισμένες ευθύνες -να δεχθούμε πρόσφυγες στα εδάφη μας, κάτι που δεν μπορεί να γίνει με ανισότητα, αλλά με αλληλέγγυο τρόπο».
«Στην ασφάλεια θα πρέπει να ενισχύσουμε την προσπάθεια, ώστε να καταπολεμήσουμε τα αίτια της κακοδαιμονίας και τις ριζοσπαστικοποίησης. Να προωθήσουμε τις πρωτοβουλίες μας για την απασχόληση, να δώσουμε απάντηση στις ανησυχίες των πολιτών. Η συνάντηση ήταν ιδιαίτερα σημαντική. Σεβόμαστε την ιδιαιτερότητα των λαών της Ευρώπης. Αυτές είναι οι προκλήσεις μας, η πρόκληση ολόκληρης της Ευρώπης» προσέθεσε.
Τζόζεφ Μουσκάτ: Η κοινωνική Ευρώπη ξεχάστηκε από το λεξικό
Ο πρωθυπουργός της Μάλτας, Τζόζεφ Μουσκάτ, επισήμανε: «Νόμιζα ότι θα ερχόμουν σε μια σύνοδο για προβλήματα. Να επισημάνω τρία σημεία: στηρίζουμε την Κομισιόν για τον διπλασιασμό των πόρων για την ανάπτυξη. Ξέρω ότι υπάρχουν προβλήματα. Δεύτερο σημείο: το τωρινό σύστημα της διαχείρισης της μετανάστευσης δεν είναι δίκαιο. Θα πρέπει να το διορθώσουμε. Το τρίτο: για πρώτη φορά εδώ και μήνες, μια ομάδα χωρών αναφέρει την ανάγκη για την κοινωνική Ευρώπη. Αυτό ξεχάστηκε από το ευρωπαϊκό λεξικό εδώ και καιρό. Ζητάμε να επανέλθουμε.
Ο εκπρόσωπος της υπηρεσιακής κυβέρνησης της Ισπανίας, Φερνάντο Εγκιθάδου, σημείωσε: «Ο Μαριάνο Ραχόι ήθελε να βρεθεί εδώ, δεν στάθηκε δυνατό. Πάντα υποστηρίζουμε τις συναντήσεις αυτές, όπου αντιμετωπίζονται κοινά προβλήματα. Στόχος σήμερα ήταν να συζητήσουμε και να αναλύσουμε τα σημεία όπου υπάρχει σύγκλιση απόψεων και θα προβάλλουμε την άλλη εβδομάδα. Το πρόβλημα της ασφάλειας και της τρομοκρατίας, πώς θα αντιμετωπίσουμε τη μετανάστευση και το οικονομικό. Και στα τρία συζητήσαμε, ώστε να δώσουμε κοινή απάντηση, καθώς υπάρχει κοινή ευαισθησία των μεσογειακών χωρών στα θέματα αυτά.
Οι μετέχοντες στη σύνοδο μετέβησαν εν συνεχεία για επίσκεψη σε πιο… χαλαρό κλίμα, στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Η Διακήρυξη των Αθηνών
We, the Heads of State and Government of the Republic of Cyprus, France, Greece, Italy, Malta, Portugal and Spain, have gathered in Athens, with the aim of enhancing our cooperation and to contribute to the dialogue on the future of the EU.
We underline our strong commitment to European unity and our firm conviction that, by acting together, our countries are stronger and European citizens in a better position to control their future.
We respect the desire of the British people expressed in the recent referendum. The notification of the UK intention to withdraw from the EU should be done as soon as possible. In the future, we hope to have the UK, as a close partner of the EU.
We are convinced that the European Union needs a new impulse in order to address the common challenges the Member States are facing, upholding its values of freedom, democracy and rule of law, as well as tolerance and solidarity.
This vision for Europe must be based on concrete measures that will contribute to the security of European citizens and improve their lives, assert Europe’s global and regional role, improve the functioning of European Institutions and ensure their democratic accountability. Culture and education should be at the core of Europe’s actions, in this framework.
Furthermore, we firmly believe that, in the interest of Europe as a whole, our common European project be built upon a perspective for the Mediterranean as a region of peace, stability and prosperity
We believe that the informal Summit in Bratislava on 16th September should lay the political basis for this new vision, the essential priorities for the future, as well as an agenda with concrete initiatives to be adopted.
In this framework, our countries propose the following priorities and measures:
Ensuring the internal and external security of Europe
The EU must strengthen our capacity to guarantee the security of our citizens and our territory and live up to our responsibility to respond to crises and act for peace and stability in our environment and in the world, in support of a Common Security and Defence Policy and in full compliance with the UN Charter. To this end, we need to enhance our cooperation and our commons means in the areas of security and defence, in a spirit of solidarity.
Respect for the sovereignty and territorial integrity of states as well as the inviolability of borders must remain fundamental principles for the EU.
In this respect, we support the negotiation process, for a just, viable and comprehensive settlement of the Cyprus problem, without guarantees, based on the relevant UNSC resolutions and the status of Cyprus as an EU member state.
In particular, the European Union should:
Ensure the protection of its external borders, through systematic controls, necessary technologies, the interconnection of relevant databases and the effective establishment of the European Border and Coast Guard before the end of the year;
Decisively strengthen cooperation in the fight against terrorism, by providing the necessary tools, especially in the fields of police and justice, as well as developing cooperation to address the phenomenon of radicalization, including through promoting a concrete initiative to enable investment in the regeneration, planning and adequate policies for the peripheries of European urban cities. Intelligence sharing should be enhanced, notably by creating a dedicated platform for real time and multilateral exchange. We will also strengthen cooperation with Mediterranean partners;
Re-energize its Common Foreign and Security Policy in line with the Global Strategy for strategic guidance and scale up diplomatic initiatives for conflict-resolution and crisis-management, also taking into consideration lessons learned;
Develop European military capacities and the defence industry with a view to reach strategic autonomy, notably through a European research program and a fund for security and defence and set up progressively a EU planning and conduct capability for European CSDP missions and operations. Full use should be made of the Lisbon Treaty’s potential.
Reinforcing the cooperation in the Mediterranean and with African countries
Our partnerships with Mediterranean, and with African countries, are essential for our common security, stability and prosperity.
The EU should:
Scale up all its cooperation and financing with a view to support the efforts of our partners to ensure their own security, to fight against irregular migration and to foster their economic development;
In particular, upgrade the external dimension of EU Migration Policy and integrating it into EU external and development action. On this basis, and taking into account the La Valetta Action Plan and other relevant frameworks, efforts to implement the Partnership Framework on migration and conclude compacts with countries of origin and transit, must be stepped and adequately financed ;
Enhance diplomatic efforts to solve crises and to contribute to peace and stability in its neighborhood.
Fostering Growth and Investment in Europe
Europe must keep its promise of prosperity and social justice. We need more growth and more investment to overcome the economic crisis, create jobs, protect our social model and prepare the future of our economies. We are determined to uphold the European social acquis and to promote social cohesion and convergence.
We assert our commitment to the process of European integration and the sustainable development of Europe οn the basis of balanced economic growth, price stability, and a highly competitive social market economy, aiming at full employment and social progress.
In particular, the EU should:
Foster investment by doubling the financing capacity of the European Fund for Strategic Investment (“Juncker Plan”), focusing on key priorities such as digital economy, low-carbon projects for energy, including energy interconnections and transport, infrastructure as well as research and training.
The issue of bottlenecks, where they exist, should be addressed in order to promote investment and foster economic growth for the benefit of all citizens.
It should be complemented by European policies supporting financing and investment, including the completion of the Banking Union and incentives for investment at national level, as well as policies and regulations for the digital single market, the energy Union and an industrial strategy.
Promote employment and improved living and working conditions. To this end we need to pursue decisive growth-oriented structural reforms in order to improve the functioning of markets, enhance competitiveness and create jobs.
Furthermore, investment projects in high unemployment member-states, and cross-border projects of common European interest that foster innovation and market integration, should be promoted.
Combat tax evasion, aggressive tax planning as well as fiscal dumping.
Fight against social dumping, by addressing issues related to fraud, abuses and circumvention of rules.
New steps should be taken to increase growth, convergence and stability in the Euro area.
The process of ratification of the COP21 Paris Agreement by the EU and its member states, must be accelerated so that they become parties to the Agreement as of its entry into force.
Strengthening programmes for youth
We need more ambitious initiatives at European level to facilitate mobility as well as access to training and jobs for young people. Europe should in particular extend and amplify the Youth Employment Initiative and broaden the Erasmus program.
Addressing the challenge of migration
The effective protection of EU external borders and the orderly management of the asylum and migration policy constitute key challenges for Europe’s future. It should be based on international and EU law and the principles of solidarity and responsibility. Racism and xenophobia cannot be tolerated.
A comprehensive EU migration policy should include:
Making the European system for asylum more effective and more convergent, by reviewing the Dublin system on the basis of the principles of responsibility and solidarity, in particular towards the front-line states;
Stepping up the secondment of personnel to FRONTEX and EASO for the support of the asylum systems of front-line states ; implementing European Council’s conclusions regarding the need to accelerate relocation, which is still advancing at very low rate; pursuing the implementation of the EU-Turkey agreement in order to continue to prevent tragic deaths and migration flows in the Aegean;
Developing our migration policy by fighting against irregular migration, establishing robust readmission and returns arrangements, advancing legal migration and mobility possibilities and addressing the root causes of irregular migration.
We agree to continue our exchange on the priorities for the future of Europe as well as on cooperation in the Mediterranean.
The 2nd Summit of Mediterranean EU countries will be held in Portugal.
